حقوق و دستمزد چیست همراه با مثال – پارت دوم

انعقاد قرار داد و حکم گزینی

پس از انعقاد قرار داد با کارکنان و ثبت مشخصات کامل آن ها در سیستم نوبت به کار آن ها می رسد .

دیتای ورود و خروج یا همان کارکرد کارکنان بخشی از لیست حقوق و دستمزد است که نشان دهنده ساعات و روز های کاری و در واقع حضور و غیاب هر یک از کارکنان می باشد . این بخش خود به قسمت های مختلفی تقسیم می شود که بنابر تشخیص حسابدار یا مدیریت در لیست حقوق و دستمزد لحاظ می شود . از جمله آن ها می توان به روز ، ساعت ، اضافه کاری ، کسر کاری ، مرخصی ، غیبت ، نوبت کاری ، شب کاری ، تعطیل کاری و ماموریت اشاره کرد .

اطلاعات مربوط به ساعات کاری کارکنان از بخش اداری دریافت می شود اما در شرکت های کوچک که فاقد واحد اداری هستند ، خود حسابداران این اطلاعات را ثبت می کنند و گاها توسط مدیریت اقلام آن تعیین می شود . ثبت این اطلاعات به دو صورت :

الف ) دستی ، توسط حسابدار و معمولا از طریق اکسل با به کارگیری خلاقیت فردی و یا

ب ) کارت ساعت یا به کارگیری نرم افزار های مخصوص ساعت زن انجام می شود .

کارت ساعت ، کارتی است مخصوص هر یک از پرسنل ، که ساعات حضور و غیاب و ورود و خروج آن ها را نشان می دهد .

روش های مختلفی برای استفاده از کارت ساعت وجود دارد که شرکت ها وابسته به شرایطشان آن را به کار میگیرند . از جمله این روش ها میتوان به ثبت با ورود ماشین یا ساعات کار زن اشاره کرد .

در پایان ماه بر اساس همین ساعات کارکرد مشخض می شود که هریک از کارکنان به چه میزان اضافه کاری ، کسر کاری ، و… داشته باشد تا معین شود چقدر به ( از ) حقوق کارمند ( کارگر ) اضافه ( کسر ) می شود .

اضافه کاری چیست ؟

قانون اضافه کاری وزارت کار و نحوه محاسبه آن را اگر فکر میکنید که میدانید ،  خواندن این مقاله را به شما توصیه میکنیم

اضافه کاری با این که مفهوم مشخصی دارد اما معمولا هر کس به آن نگاه متفاوتی دارد .

اما آن چه که مهم است دانستن تعریف اضافه کاری از نگاه قانون ، قوانین مربوط به آن و نحوه محاسبه اضافه کاری است .

علاوه بر این ، اضافه کاری مفاهیم مرتبط بسیاری دارد که در این مطلب به همه آن ها اشاره میکنیم .

در این مطلب هرآنچه که باید در مورد اضافه کاری و جزئیات مربوط به آن بدانید را جمع آوری کرده ایم . بنابراین تا پایان مقاله با ما باشید .

تعریف اضافه کاری چیست ؟

تعریف اضافه کار از دو نگاه قابل بیان است . یکی نگاه عموم مردم و عرف جامعه و نگاه دیگر ، نگاه قانون کار به اضافه کاری است ، این دو نگاه هر دو یک پدیده را بیان میکنند :

در تعریف عمومی و کاملا راحت از اضافه کاری میتوانیم بگوییم که اضافه کاری یعنی محول کردن کار اضافی به یک کارگر در صورت توافق خود کارگر یا کارمند .

البته برای محاسبه و در نظر گرفتن اضافه کار شرایطی مد نظر است که هم کارفرمایان و هم کارکنان باید متوجه آن باشند .

در ادامه به به این موراد نیز اشاره میکنیم  .

مفهوم اضافه کاری در قانون کار :

در قانون کار و در ماده 51 از آن به موضوع اضافه کاری پرداخت شده است .

در این ماده از قانون کار توضیح داده شده که مدت زمانی که کارگر یا کارمند وقت خود را در اختیار کارفرما قرار میدهد ، جزئ ساعات کاری عادی وی محسوب می شود .اما این ساعات محدودیتی دارد و چنانچه نیاز باشد کارگر یا کارمندی بیشتر از ساعات کار قانونی وقت خود را در اختیار کارفرما قرار دهد باید شرایط ماده 59 قانون کار که در مورد شرایط اضافه کاری توضیح داده رعایت شود .

طبق این شرایط اضافه کاری نیز مانندحقوق و مزایا باید سر ماه محاسبه و پرداخت شود .

همه چیز درباره ساعت کاری :

طبق ماده51 قانون کار ، ساعت کاری کارگر نباید از 8 ساعت در یک شبانه روز بیشتر باشد و در هفته نیز نباید از 44 ساعت بیشتر شود .

البته قانون کار در مورد کار های سخت و  زیان آور شرایط متفاوتی را در نظر گرفته . ساعات کاری برای این کار ها در یک شبانه روز نباید از مرز 6 ساعت بیشتر شود و در هفته نیز از از 36 ساعت نباید تجاوز کند .

یکی از نکات مهم در مورد ساعات کاری این است که از نظر قانون این امکان وجود دارد که کارفرما و کارگر توافق کنند که ساعات کار در برخی روز ها بیشتر و در برخی روز ها کمتر باشد اما مجموع در هفته نباید از 44 ساعت و یا 36 ساعت بیشت شود .

در صورتی که ساعات کار بیشتر از حد تعیین شده باشد ، باید دستمزد آن با شرایط قانون اضافه کار محاسبه شود .

کسر کاری و غیبت چیست ؟

چانچه عدم حضور فرد شاغل در ساعات موظف در محل کار ، بدون مجوز ( غیر موجه ) باشد ، دو حالت پیش رو داریم :

• عدم حضور در ساعات اولیه و انتهایی کار به صورت تاخیر در ورود و یا تعجیل در خروج اتفاق افتاده باشد .
• عدم حضور در طول ساعت کاری و یا در قالب یک یا چند روز کاری اتفاق افتاده باشد .

هر دو حالت فوق موجب کاهش کارکرد پرسنل شده و به عنوان کسر کاری و غیبت شناسایی می شود  .

دو مورد کسورات قانونی و عادی و نحوه محاسبه حقوق مشمول کسر حق بیمه و مالیات و نحوه محاسبه حقوق مشمول کسر حق بیمه و مالیات و محوه نگهداری کسورات مثل مساعده ، وام ، علی الحساب جریمه و…

تفاوت حقوق با دستمزد :

این دو کلمه با یک معنی شمرده می شوند اما میتوان برای هر کدام تعریفی را ارائه کرد :

دستمزد : چنین میتوان تعریف کرد که دستمزد برای کار های ساعتی می باشد و به محض تمام شدن کار پرداخت می شود .

حقوق : اما این نوع پرداخت اصولا برای کارهای با قرارداد کاری است که به طور ماهانه پرداخت می شود .

با توجه به تعاریف ذکر شده حقوق پرداختنی کارفرما به کارکنان طی مدت ماهیانه شامل کسورات و مزایایی می شود

در این صورت که اگر ما حقوق و دستمزد را ترازو در نظر بگیریم کاهنده حقوق را کسورات و فزاینده حقوق را مزایا میگویند .

البته که بابت دستمزد کسوراتی را در نظر نمیگیرند اما با این حال کاهنده هایی همچون بیمه تامین اجتماعی و ارزش افزوده را دارند ، که در آینده مفصل آن ها را توضیح خواهیم .

کسورات به چه معناست :

شامل مبالغی است که کارگر یا کارفرما توافق می کنند از حقوق کارگر کسر کنند و یا به صورت قانونی این کار انجام می شود .

کسورات حقوق شامل دو بخش قانونی و عادی می شود :

کسورات قانونی :

• مالیات حقوق و مزایا
• %7 بیمه سهم کارگر
• مساعده
• وام
• اجرائیات ( کسور صندوق اجرا )

کسور صندوق اجرا : ( اجرائیات )

به مبالغی گفته می شود که توسط مراجع قانونی و یا حکم دادگاه و یا حتی قانون به وسیله کارفرما از حقوق کارگر کسر گشته و به حساب صندوق اجرائیات اضافه میگردد .

دلایل کسر حقوق کارفرما از کارگر و پرداخت به صندوق اجرائیات :

این کسری حقوق معمولا به دو صورت انجام میپذیرد

الف ) عدم پرداخت بدهی کارگر به اشخاص ثالث و شکایت طلبکار از وی به مراجع قانونی

ب ) محکوم شدن کارگر به خاطر شکایت کارفرما جهت خسارت و زیان به موسسه یا کارخانه تحت مالکیت کارفرما

نکته : در صورتی که مبلغ غرامت یا خسارت کارگر بیشتر از یک سوم مبلغ حقوق او باشد دادگاه می تواند تا مبالغ پرداختی را به صورت ماهیانه تقسیم کند .

کسورات عادی :

این کسورات نیز همانند کسورات قبلی با توافق بین کارگر و کارفرما حاصل می شود که شامل :

• علی الحساب
• وام
• مساعده
• کسری کار

از مهمترین کسورات قانونی میتوان به بیمه حقوق و مالیات اشاره کرد .

طبق قوانین ، کارفرما وظیفه دارد هر ماهه مبلغ بیمه و مالیات را از حقوق کارگران کسر کند و به ارگان های مربوطه واریز کند .

اما در ابتدا باید بدانیم که بیمه حقوق چیست ؟

همه افرادی که استخدام ، موسسه شرکت یا سازمانی می شوند همانند اصل داد و ستد هنگامی که بیمه می شوند یعنی خدمت کرده اند پس باید در ازای خدمتی که به آنها شده مبلغی را بپردازد این مبلغ تحت عنوان بیمه حقوق می نامیم .

این بیمه حفوق را کارفرما از حقوق کارگران کسر کرده و سهم بیمه خود را نیز اضافه می کند و به سازمان تامین اجتماعی مبلغ بیمه حقوق را واریز می کند .

چند درصد حق بیمه را کارگر و چند درصد حق بیمه را کارفرما می پردازد ؟

در سال جاری بر اساس قوانین میتوان اینطور استنباط کرد که طبق معمول از 30% بیمه حقوق 7% آن متعلق به کارگر و 23% آن به کارفرما مربوط می شود .

نکته :

• وجوه مبنای کسر حق بیمه نباید از حداقل حقوق کارگر که همه ساله از طرف شورای عالی کار اعلام می شود ، کمتر و از حداکثر حقوق مبنای کسر حق بیمه که توسط شورای عالی تامین اجتماعی اعلام میشود بیشتر باشد .
• بر اساس قانون بیمه بیکاری تصویب شده 26/6/69 ، 3% به حق بیمه مشمولین قانون کار اضافه شده که این مبلغ بر عهده کارفرما است و همچنین در مشاغل سخت و زیان آور نیز کارفرما موظف به پرداخت 4% مستمری کار های سخت و زیان آور علاوه بر حق بیمه و حسب مورد ، بیمه بیکاری است .

بیمه حقوق که از حقوق کارگران کسر می شود در چه خدماتی هزینه می شوند ؟

طبق مطالب گفته شده 30% که بابت بیمه حقوق کسر می شود و برای موارد زیر پرداخت میگردد :

• بازنشستگی و فوت بعد از بازنشستگی ( 12% )
• فوت پیش از بازنشستگی ( 2% )
• کارافتادگی ( 4% )
• درمان ( 9 % )
• بیکاری ( 3% )

موارد مشمول حق بیمه :

مشمول موارد بیمه حقوق بسیار است ، تمامی وجوه نقد و غیر نقدی ، مزایی که به هر دلیل به کارگر پرداخت می شود می تواند جزئی از موارد مشمول حق بیمه باشد  . مانند :

• مزد ، حقوق و دستمزد
• مزایای شغلی مستمر و فوق العاده
• بابت اضافه کار
• حق الزحمه
• شیفت کاری
• پاداش مستمر
• دستمزد کارکنانی که به صورت کارمزدی کار میکنند
• کار درشب و کشیک فوق العاده
• فوق العاده برای کار های سخت و زیان آور
• حق مربوط به حضور در جلسات
• مزد بابت روز های تعطیلی و مرخصی
• کمک هزینه مسکن
• هزینه های مربوط به ایاب و ذهاب کارکنان به طور ماهانه
• دستمزد کارآموزان ( در صورتی که به آن ها در حین یادگیری ، حقوق پرداخت شود )

اشتباه نگیرید !!

بیمه حقوقی و بیمه حقوق ببا هم تفاوت دارند .

بیمه حقوقی چیست ؟

ضمانتی است که در آن اشخاص حقیقی و حقوقی ، با بهره مندی و مساعدت وکلا و حقوق دانان حل و فصل می شود و دعوای خود را به متخصصین سپرده و با آرامش خاطر به کسب فعالیت روز مره می پردازد .

نحوه محاسبه حق بیمه

( سهم کارگر) 7% * حقوق و مزایا مشمول بیمه

( سهم کارفرما ) 23% * حقوق و مزایا مشم

نحوه محاسبه مالیات

برخی از ویژگی‌های اکسل:

• ورودی: مبلغ مشمول مالیات/ خروجی: مالیات پرداختی در سه سال اخیر
• کاربرگ ویژه فرمول مالیات (برای علاقمندان)
• کاربرگ نمودار مقایسه‌ای مالیات حقوق سه سال اخیر
• امکان مقایسه مالیات پرداختی در سه سال اخیر
• امکان مشاهده مالیات متعلقه در هر کدام از پایه‌های مالیات

سند یا برگه حسابداری چیست؟

هر رویداد مالی در یک شرکت،سازمان یا بنگاه اقتصادی باید به شکل سند حسابداری ثبت گردد.

اطلاعات ضروری در این اسناد شامل:تاریخ،شماره سند,شرح سند,جمع حساب ها و آرتیکل میباشد.

در سیستم های حسابداری برای کاهش اشتباه در ثبت معاملات در دفتر روزنامه و صدور اجازه برای معاملات در دفتر روزنامه از برگه(سند)حسابداری استفاده میگردد.

لطفا برای خواندن قسمت سوم مقاله جامع حقوق و دستمزد بر روی این کلمه (حقوق و دستمزد پارت سوم) کلیک نمایید.